Blog: Le Bruxellois de poche

Donderdag 7 oktober 2010, 20:37

Dat je in de Londense tweedehandsboekhandels heel wat ontdekkingen kunt doen, zal niemand verbazen. Maar wat ik er half augustus (op weg naar Heathrow om daar het vliegtuig te nemen naar India) tegenkwam, mag toch wel enkele monden doen openvallen. "Le Bruxellois de poche", een Assimil-boekje in het Frans over het (Vlaamse) Brusselse dialect! Het is een hilarisch boekje, vol heerlijke platte uitdrukkingen, in overdreven op het Frans gebaseerde fonetische spelling, en voorzien van schitterende vertalingen naar het Frans.

Le Bruxellois de poche

Wie de spelling heeft uitgevonden, weet ik niet, maar het is vaak een hele opgave om de woorden te herkennen:

't oïesave
oumbeleiftelaïek
vléegmachéenne
veraevere

"Le Bruxellois de poche" is een bijna onuitputbare bron aan prachtige plat-Vlaamse uitdrukkingen en zegswijzen.

Da wigel wagelt. (Cela tremble.)
Méemoïejael. (Mêle-tout.)
En as ge da ni gelüeft, zal 'k ae éet anders waïesmoeke.
Züe zot as enn veuideui.
Op den boïete wüene.
Ne kurieuzeneus.
Krimineilzat. (Soûl criminellement.)
Nae stoet em doe mei zaïene monnt vol tanne.
Salu en de kost en de wint vanaghter.

De (zowel letterlijke als figuurlijke) vertaligen naar het Frans zijn vaak fantastisch. De mogelijke betekenissen van "bakken" illustreert men met

't Ess gebakke.
C'est cuit.
C'est terminé.

versus

Hei ess gebakke.
Il est cuit.
Il est mort.

Er moeten heel wat rare figuren rondhangen in Brussel, want er is een overvloed aan uitdrukkingen als

Véese streike oïetange.
Pendre des drôles de régions.
Avoir des drôles de manières, être étrange.

Chenüesestüete oïetsteike.
Faire des choses de Chinois.
Faire des choses bizarres.

Zaïen aere en jounge nemi vinne.
Ne plus y retrouver son alphabet (A = l'œuf et Z = le poussin)

Ook de het het bejaardentehuis levert veel inspiratie.

Om seivetegh ioer begint de peiera.
On commence à radoter à 70 ans.
La vieiesse commence à septante/soixance-dix ans.

Wèt boma nogh wanïer zei gebaure ess?
Sait grand-mère encore quant elle née est?
Grand-mère connaît-elle encore sa date de naissance?

Helemaal zotjes wordt het als men het begint te hebben over...

Den ondt zaïen klüete.
Les couilles du chien.
La traduction généralement donnée [...] est "un grand rien du tout", autrement dit pas grand chose, mais ce serait faire peu de cas des attributs virils de nos amis les canidés.

Da telt veui gïen ondt zaïen klüete.
Cela ne compte pas pour une couille de chien.
Encore une fois, les Bruxellois semblent accorder peu d'importance aux attributs virils des chiens.

Icons from Flaticon.