Stijn Vermeeren

De afgelopen twee weken was ik in de Azoren, een Portugese eilandengroep in de Atlantische Oceaan. Er zijn negen eilanden (de veel kleinere onbewoonde eilandjes niet meegeteld) met samen ongeveer 250 000 inwoners. De ietwat geïsoleerde ligging zorgt ervoor dat de Azoren niet zo bekend zijn en gespaard blijven van massa-toerisme. Ik zou er ook niet meteen zomaar naartoe reizen, maar de conferentie Computability in Europe werd er dit jaar georganiseerd; een ideale gelegenheid om de Azoren eens te verkennen.

De conferentie vond plaats in Ponta Delgada, de grootste stad van de Azoren, op het eiland São Miguel. Ik had echter het idee om vooraf enkele dagen op Terceira, een ander eiland, door te brengen, om zo een beetje meer van de Azoren te kunnen zien. De heenreis verliep niet zonder problemen. Ik vloog vanuit Londen via Lissabon naar Terceira. De vlucht Londen-Lissabon had echter anderhalf uur vertraging, omdat de luchtverkeersleiding in Frankrijk aan het staken was en daarmee het hele Europese vliegverkeerd overhoop lag. Bovendien was mijn bagage nog niet tot in Terceira ingecheckt. Er waren al wat problemen bij de check-in in Londen (ik heb vier verschillende balies afgelopen eer het lukte) en in al die chaos realiseerde ik me niet dat het niet klopte dat ik slechts tot Lissabon was ingecheckt. Een beetje een beginnersfout van mij misschien, maar de dame die mij uiteindelijk incheckte had toch ook mijn volledig vliegschema voor haar neus... Anyway, zelfs als mijn bagage al tot Terceira ingecheckt was geweest, dan nog had ik waarschijnlijk mijn aansluiting gemist. In Lissabon moest ik dus naar TAP Costumer Service, waar er een grote chaos heerste. De wachtrij was nog niet zo gek lang, maar aanvankelijk was er slechts één iemand om de gestrande reizigers te helpen. En dat ging dan nog bijzonder traag. Op den duur kwamen er enkele extra bedienden, die duidelijk allemaal schandalig incompetent waren, dus het bleef bijzonder langzaam gaan, mijn boze en voorstekende mensen tot gevolg. Op een geven moment moest de politie er zelfs even bijkomen. Na meer dan drie uur wachten werd ik dan eindelijk geholpen, door een dyslectische vrouw. Dat verzin ik niet, dat gaf ze zelf toe toen ze bijzonder veel moeite had om vluchtnummers neer te schrijven! Maar enfin, ik werd dan toch op kosten van TAP voorzien van een hotel voor de nacht en van een ticket voor de eerste vlucht van de volgende ochtend. Gelukkig waren al mijn vluchten met TAP: ik sprak met een koppel dat net als mij een aansluiting had gemist, maar met twee verschillende maatschappijen, en zij werden nergens geholpen.

De temperatuur op de Azoren is een erg aangename en standvastige 22°C, maar bewolking en mist blijft nogal vaak tegen de eilanden kleven. Tijdens mijn eerste dag op Terceira regende het de hele tijd. Gelukkig werd ik ontvangen door mijn CouchSurfing host Danilo, die mij meteen naar het huis van een vriend bracht om daar samen de WK-wedstrijd Portugal-Brazilië te bekijken. De wedstrijd deed de gemoederen hoog oplaaien, want in het gezelschap waren zowel Brazilianen als Portugezen, maar de eindstand was een teleurstellende 0-0. Na de voetbal werden gitaren bovengehaald en stembanden gesmeerd voor wat Portugese muziek. Ik had gelukkig mijn mondharmonica bij, een bijdrage die enthousiast onthaald werd. De muziek maakte het ondanks de regen toch een heel plezante namiddag. De muziek zorgde ook voor een leuke interactie met iedereen, ook degenen die geen goed Engels spraken. Mijn eigen Portugees is immers ook beperkt tot de teksten van Seu Jorges geniale Portugese versies van David Bowie-nummers, van op de soundtrack van The Life Aquatic.

Een van Danilo's vrienden is eigenaar van een zeilboot, en dus waren Danilo en ik de volgende dag uitgenodigd om deel te nemen aan een regatta. Het was gelukkig droog, maar de zee was behoorlijk wild. Op een grote boot heb ik nooit problemen met zeeziekte, maar het wilde schommelen van de kleine zeilboot werd mij toch teveel. Niettemin was het een gedenkwaardige belevenis, met veel mooie zichten vanop zee.

De regatta was onderdeel van het tien dagen durende São Joaninhas festival in Angra do Heroismo, de hoofdplaats van het eiland Terceira. Een ander aspect van het festival zijn de traditionele stierenrennen, die ik helaas gemist heb. Maar er was toch genoeg te zien in Angra do Heroismo. Het historische centrum is UNESCO werelderfgoed en de gebouwen zijn erg stijlvol. Helaas heeft de bescherming van de historische kern koning auto niet kunnen buiten houden. Het drukke autoverkeer wringt zich door de bijzonder smalle straatjes, en als er al een voetpad is van 30 cm breed is, dan is het steevast volledig versperd door geparkeerde auto's.

Het mooiste zicht op Angra heb je vanop Monte Brasil, een heuvel (of liever een groep van vier heuvels) die een klein schiereiland vormt. Angra zelf ligt verscholen in de baai gevormd door Monte Brasil en de rest van het eiland Terceira. Monte Brasil is een natuurreservaat met mooie wandelpaden en prachtige uitzichten over Angra en de zuidkust van Terceira.

Ook opvallend op Terceira (en in iets mindere mate op São Miguel) zijn de vele dry-stone walls tussen de velden. Het lijkt soms wel alsof je in Yorkshire bent.

Na Terceira trok ik dus naar Ponta Delgada op São Miguel, het grootste eiland van de Azoren. Ponta Delgada is de enige echte stad van de Azoren. Er is ook nog wel een historische kern, met diezelfde smalle straatjes waar de auto's je van de sokken rijden, maar het zicht van Ponta Delgada wordt meer en meer gedomineerd door lelijke hotelcomplexen, appartementsgebouwen, hypermarkten en andere grootstedelijke gedrochten.

De eerste dag op São Miguel dacht ik een wandeltocht te maken in de heuvels, maar ook hier werd ik verwelkomd door stortregen. Ik ging dus maar op zoek naar een goede topografische kaart van het eiland. Dat werd uiteindelijk een hele queeste. In boekenwinkels was er niets te vinden en ook op de toeristische dienst kon men mij enkel een lelijke en ongedetailleerde wegenkaart geven. Nochtans bestaat er wel een topografische kaart. Fragmenten ervan zijn te vinden in brochures van wandelroutes en er is ook een online viewer die uitsluitend in IE werkt. Maar een gedrukte kaart van het volledige eiland wordt blijkbaar niet verspreid. Zelfs de vriendelijke bedienden van de openbare bibliotheek konden mij niet helpen aan een moderne topografische kaart. Maar als beloning voor mijn zoektocht, toverden ze wel deze prachtige kaart, opgetekend in 1844 door A.T.E. Vidal van onder het stof:

Klik voor grotere versie.

Zoals je kunt zien op de kaart, zijn er een aantal grote meren op São Miguel. De meren van Sete Cidades zijn waarschijnlijk de beroemdste. Ik vond echter het uitzicht op Lagoa do Fogo mooier en indrukwekkender. Toegegeven, bij Sete Cidades was het bewolkt, terwijl Lagoa do Fogo in de zon lag te schitteren.

De excursie die door de CiE conferentie werd georganiseerd, bracht ons naar Furnas. Ook daar is er een meer, maar Furnas is meer bekend omwille van de hete bronnen (veroorzaakt door vulkanische activiteit). In het mooi aangelegde Terra Nostra park is er ook een groot zwembad met natuurlijk warm water. En voor het conferentiediner kregen we vlees en groentjes die men in een pan onder de grond had gestopt, en die zo door de hete aarde gestoofd waren: erg lekker. De vegetariërs kregen overigens een speciale behandeling. Zij zouden al lang tevreden geweest zijn met enkel de lekkere gestoofde groentjes, maar neen, er zou een speciaal vegetarisch gerecht komen. Een kwartier later komen de obers dan eindelijk af met het vegetarisch gerecht: op het bord één gigantische omelet natuur, met de vorm en ook het gewicht van een baksteen, verder een hoop slappe, onsmakelijke frietjes, en dat was het! Omelet en frieten, en geen enkel groentje. En dan kwam het nog juist op het moment dat de rest hun bord ongeveer leeg had, zodat de vegetariërs ook geen groentjes meer konden bedelen bij de vleeseters! Redelijk hilarisch, deze Azoorse versie van vegetarisch eten. Zelfs de vegetariërs zelf konden een scheve lach niet onderdrukken.

Het openbaar vervoer op São Miguel is voor verbetering vatbaar. Niet alleen zijn er op de meeste lijnen slechts enkele bussen per dag, bovendien moet je er meestal naar raden wanneer die komen. In de bushokjes hangen geen uurroosters uit, enkel de busstations van de grotere gemeentes hebben informatiepanelen. En vraag vooral niet voor informatie op de toeristische dienst van Ponta Delgada, want de tijden in het foldertje dat zij geven, kloppen van geen kanten. Derhalve besloten we met vieren voor een dag een auto te huren om het eiland rond te trekken. Zo'n tocht is niet zonder hindernissen. Zo vindt er in elk dorp elke dag wel een optocht of religieuze processie plaats, waarvoor de doorgaande en énige weg door het dorp voor onbepaalde tijd volledig wordt versperd. En er zijn ook grote wegenwerken aan de gang, om een aantal expreswegen aan te leggen. Deze wegenwerken zijn omstreden, vanwege de grote impact op het landschap. Bovendien veroorzaken ze onmeetbare frustratie waar de bestaande weg wordt geupgraded tot expresweg. Zo moesten we langs de noordkust ácht (!) lange secties afwisselend verkeer doorkruipen. Bij de eerste keer zeg je: "ach, afwisselend verkeer, even wachten". Bij de tweede keer zeg je: "pfff, nog één." Bij de derde keer wordt je boos. Bij het zien van het áchtste bord gevaar, verkeerslichten krijg je een pertinente drang om de auto pardoes in het ravijn te sturen in plaats van nog eens vijf minuten voor het rood te wachten. Anyway. Zes uur later, na het avondeten in Povoacão, waren we in het donker terug op weg naar Ponta Delgada. Vanaf Furnas wilden we de weg langs de zuidkust nemen, die ook de kortste weg is. De wegwijzers stuurden ons echter terug langs de noordkust, iets wat we in het donker pas veel te laat doorhadden, namelijk wanneer we weer midden in dezélfde wegenwerken belandden, met zes van de acht stroken afwisselend verkeerd nogmaals over te doen in de andere richting! RAGE!

Dat alles tegenstaande; het is wel de moeite om een auto te huren en rond te rijden. Ponta Delgada mag dan wel niet zo'n mooie stad zijn, de natuur en de dorpjes van São Miguel zijn doorgaans wél prachtig. Ik heb al gesproken over Sete Cidades, Lagoa do Fogo en Furnas. Verder is ook het prachtige strand van Mosteiros memorabel. In Ribeira Grande woonde ik de traditionele paardenrennen Cavalhadas de São Pedro bij. En Vila Franca do Campo (de eerste hoofdstad van São Miguel, tot in 1522 een zware aardbeving en de daarop volgende grondverschuiving de stad volledig verwoestte) is een gezellig kustdorpje, met de Senhora da Paz kapel prachtig gelegen op de heuvel boven het dorp. Ook de uitzichten langs de wegen zijn vaak prachtig. São Miguel doet zijn bijnaam "het groene eiland" eer aan. Letterlijk om de 200m mooie en propere picnicplaatsen, waar de locale bevolking van 's ochtends tot 's avonds staat te barbecueën.

Het was een mooie reis. Toch ga ik niet meteen spontaan terug naar de Azoren reizen, ook al zijn er nog zeven eilanden te ontdekken. De ligging is immers toch vrij afgezonderd en de bezienswaardigheden zijn net niet uniek genoeg om dat te compenseren. Vulkaankraters, hete bronnen en walvis spotten had ik bijvoorbeeld allemaal al in april in IJsland, en daar was alles toch nog spectaculairder. Maar als er nog eens een wiskundeconferentie plaatsvindt in de Azoren, dan ben ik zeker weer van de partij!