Stijn Vermeeren

Gisteren heb ik, in de kapel van het Pontefract crematorium die veel te klein was voor de toegestroomde familie, vrienden en collega's, afscheid genomen van Graham. Graham, 31, werd meer dan tien jaar geleden als eerstejaarsstudent lid van de Leeds University Union Hiking Club (LUUHC) en is er steeds blijven plakken. Ik kende Graham sinds ik zelf in 2009 naar Leeds kwam. Ik heb met name in het afgelopen jaar een aanzienlijk aantal uitstappen samen met hem gedaan. Op zondag 10 februari verloor Graham het leven in een ongeval in de bergen van de Cairngorms in Schotland, tijdens een uitstap met de LUUHC waar ook ikzelf aanwezig was.

Groepsfoto met Graham links-vooraan, op Devil's Staircase in Glencoe, juni 2012.

Hoe tragisch en triest het is om onder vrienden op uitstap te gaan en terug te komen met een vriend minder, is moeilijk in woorden uit te drukken. Dat ik dan ook niet de bedoeling van dit bericht. Wel is het mijn bedoeling na te denken over bergwandelen als hobby en de risico's die eraan verbonden zijn. Dit is geen gemakkelijke denkoefening, maar het is belangrijk de juiste antwoorden te vinden, zowel voor mezelf persoonlijk als voor de hiking club als organisatie. Zelfs in de Britse media is er, naar aanleiding van ons incident en van enkele recente dodelijke lawines in Schotland, een redelijk hevige discussie hierover opgelaaid, waarin helaas nogal wat slecht geïnformeerde onzin verkondigd is. Ook al is het weinig waarschijnlijk dat deze discussie het Nederlandstalige publiek van deze blog heeft bereikt, kan het geen kwaad om een aantal punten te verduidelijken of recht te zetten.

De gebeurtenissen

De Hiking Club organiseert elk jaar twee winteruitstappen naar Schotland: drie dagen in de Cairngorms begin februari en drie dagen nabij Fort William eind februari. Dit zijn de meest serieuze uitstappen van het jaar. In de Schotse winter vind je bijna alle uitdagingen van het hooggebergte in de Alpen, met gletsjers en hoogteziekte als enige uitzonderingen. De club voorziet crampons (stijgijzers) en ice-axes (pickels) voor alle deelnemers en de eerste dag is steevast een dag met skills training voor de nieuwkomers zodat iedereen die uitrusting ook correct weet te gebruiken.

Op vrijdag 8 februari reden we met 36 hikers van Leeds naar de Cairngorms. Op zaterdag bevond ik me in een groep met hikers die allemaal al wat winterervaring hadden, dus wij planden een redelijk lange wandeling naar Ben Macdui, met 1309 meter op Ben Nevis na de hoogste top van Groot-Brittannië. Gedurende het grootste deel van de dag bevonden we ons in de wolken die zich slechts af en toe een klein beetje openden. Voor de rest was het weer echter zeer kalm, zodat dit uitstekende omstandigheden waren om onze navigatievaardigheden met kaart en kompas uit te testen. Dat ging zeer goed, en ondanks een gebrek aan uitzichten was het een aangename dag in de bergen.

Zaterdagavond kregen we een rondleiding in de basis van het Cairngorms Mountain Rescue Team. Vorig jaar kwamen we ook al op bezoek en werden we ontvangen door de charmante team leader Willie Anderson. Dit jaar werden we rondgeleid door Duncan Scott, dokter en ex-president van LUUHC, uit het eerste jaar van Graham in de club! Nieuw in de rondleiding was een bezoek aan de garage van het team, met hun vierwielaangedreven jeeps. Geen haar op mijn hoofd dat eraan dacht dat ik minder dan 24 uur later zelf in een van die jeeps zou geëvacueerd worden. Bergreddingsteams in Schotland werken volledig op vrijwillige basis. Op het einde van de rondleiding zamelden we geld in om aan het reddingsteam te geven. Ik zag Graham onopvallend een briefje van £20 in de pot stoppen, veel meer dan de meeste studenten zich konden veroorloven...

Op zondag was er behoorlijk veel wind. Ik was op weg in een groep van zes die geadverteerd was als "introduction to winter mountaineering". Samen met Grahams groep van zeven waren we gebaseerd in het Cairngorms Ski Centre. Op 650 meter boven zeeniveau is het skicentrum de beste uitvalsbasis voor het voor de rest zeer desolate plateau van de Cairngorms. Wij wandelden de vallei van Coire an t-Sneachda in. Een meer ervaren klimmer in mijn groep zou ons wat technieken leren met het klimtouw en met de ice-axes. De sterke wind en veel verse sneeuwval zorgden echter voor moeilijke en onaangename omstandigheden. Uiteindelijk konden we niet al te veel nuttigs doen en zo kwamen we al om 3 uur 's namiddags terug uit bij het skicentrum, een uur eerder dan gepland.

Toen we in het skicentrum toekwamen, was er daar een volledige evacuatie aan de gang. De enige toegangsweg was zich aan het insneeuwen en zou al snel helemaal geblokkeerd geraken. 's Ochtends was er nog helemaal geen sprake van een voortijdige sluiting van het skicentrum, dus het weer die dag was zeker slechter was dan voorspeld. Wij konden echter nog niet weg. We waren gekomen in dezelfde minibus als Grahams groep. Graham was de bestuurder en had de sleutel op zak. Normaal is de cafetaria van het skicentrum een gezellige plek om op te warmen, maar die was reeds gesloten. Een tijd lang scholen we in de hal van het toilettenblok, maar ook dat werd even later afgesloten. Vervolgens ontdekten we dat de ranger base nog open was en we kregen toelating om daar nog even te schuilen. Terwijl we in de ranger base waren, begreep men daar dat wij van dezelfde club waren als een groep die een noodoproep had geplaatst. Zo kregen we voor het eerst te horen dat Grahams groep in de problemen was geraakt.

Grahams groep bestond uit zeven leden. Graham, A., B., E., N., S. en T.. Graham had een tiental jaren ervaring in de Schotse winter. E. heeft een viertal jaren ervaring in de bergen in de winter, maar dit was zijn eerste keer in de Cairngorms. De andere vijf hadden nog geen noemenswaardige ervaring in de Schotse winter. De route van de groep was een redelijk uitdagende beklimming van de Fiachail Ridge waarna de groep over het plateau zou terugkeren naar het skicentrum. De beklimming was succesvol voltooid. Op het plateau vond de groep zichzelf echter in een kwetsbare positie in snel verslechterende weersomstandigheden. Er was geen beschutting tegen de rukwinden van meer dan 100 km/u en de groep bevond zich in een whiteout (alles is wit; de overgang tussen sneeuw en lucht is onzichtbaar) met een zichtbaarheid van minder dan een paar meter. Aan de rand van het plateau zijn er steile afgronden waarover wind en sneeuw cornices (kroonlijsten) hadden gevormd; uitstekende stukken sneeuw waaronder geen rots meer is, enkel afgrond. Op een gegeven moment is N., die vooraan liep, door zo'n cornice gezakt. Als bij wonder viel hij redelijk zacht de steile sneeuwhelling omlaag. N. was ongedeerd, maar er was geen communicatie meer mogelijk tussen hem en de rest van de groep. N. belde de hulpdiensten, maar moest niet gered worden omdat hij al snel een andere groep wandelaars vond die heb veilig terug naar het skicentrum brachten. Van daar was hij reeds naar het politiekantoor van Aviemore gebracht om een verklaring te geven. Onze groep van zes kreeg dit alles te horen in de ranger base. Men vertelde ons ook dat er contact was geweest met de rest van N.'s groep. Zij zouden weten dat N. veilig was en zouden op eigen kracht terugkeren naar het skicentrum, waar ze binnen het uur zouden moeten aankomen. In werkelijkheid kon de groep, door de luide wind, echter nauwelijks verstaan wat er over de telefoon gezegd werd. In feite wisten zij helemaal niet dat N. in veiligheid was. Kort nadien verloor de groep alle gsm-ontvangst.

Rond 16:20 moest ook de ranger base op slot en moesten wij buiten een schuilplaats vinden. Niet erg vriendelijk misschien, maar gelukkig voorzien we elke groep van een group shelter, een soort zeil waar iedereen in kan zitten om beschutting te vinden bij slecht weer. We zetten dit shelter op op een beschutte plek op de parking en wachtten daar op de terugkeer van Grahams groep.

Rond 18:00 kwam een jeep van de politie een kijkje nemen op de parking. De agent regelde jeeps van de bergredding voor ons, om ons naar beneden te brengen, want zelfs als Graham zou terugkeren met de sleutels van de minibus, zou het toch veel te gevaarlijk zijn om die nog door de sneeuw naar beneden te rijden. In de basis van het Cairngorms MRT werden we herenigd met N.. Een vriendelijke medewerker van het reddingsteam begon ook details van ons te nemen over de groep van Graham, die inmiddels flink over tijd was. Vervolgens bracht een van onze minibussen, een die niet ingesneeuwd was bij het skicentrum, ons terug naar onze hut in de nabij gemeente Grantown-on-Spey. Daar konden we niet meer doen dan met z'n alle wachten op nieuws. We kookten avondeten, speelden en spelletje en keken naar een film om onze gedachten te verzetten. Uiteindelijk moesten we echter zonder verder nieuws naar bed, met als enige geruststelling de gedachte dat de groep met Graham, onze meest ervaren hiker, in goede handen was, en dat ze in hun group shelter een oncomfortabele doch veilige nacht konden doorbrengen, om dan de volgende ochtend gevonden te worden.

Maandagochtend rond 8:30 kregen we in onze hut het bezoek van twee politieagenten uit Grantown-on-Spey. Zij hadden nog steeds geen nieuws. Naast onze groep waren er de vorige avond aanvankelijk nog drie andere groepen vermist, maar die waren die nacht nog allemaal terechtgekomen. Sinds 6:30 die ochtend was de zoekactie naar onze groep opnieuw gelanceerd. Meer dan honderd bergredders waren op de been, van naburige reddingsteams een ook van teams uit Noord-Ierland, Engeland en Wales die toevallen op training waren in de omgeving. Het weer was inmiddels terug verbeterd, zodat ook helikopters van de RAF konden meedoen aan de zoekactie. (Omdat er geen geld is om de verouderde Sea King helikopters te vervangen, wordt die dienst vanaf 2016 geprivatiseerd; het is bang afwachten welke invloed dat op search and rescue-operaties zal hebben.) Het redelijk slechte weer dat voorspeld was voor zondag én maandag, had zich blijkbaar onverwacht samengeperst tot een buitengewoon zware storm gedurende zondagnamiddag en zondagnacht.

Voor elk van de zes vermiste personen vulde de erg vriendelijke en compassievolle politieagenten een 'vermiste persoon'-formulier in. Inmiddels had ook de nationale media lucht gekregen van de grootschalige zoekactie. Zo hadden wij in de hut de taak om onze families gerust te stellen, maar dan zonder enige details te geven over de vermiste groep.

Rond 11:00 was er eindelijk nieuws. Vijf van de zes vermisten personen waren terecht, één (niet benoemde) persoon nog vermist. Dat roepte meteen erg gemengde gevoelens op. Dat vijf vrienden in veiligheid zijn was uitstekend nieuws. (De reddingsteams zouden later toegeven dat zij zich reeds op het vinden van zes lijken hadden ingesteld.) Een persoon alleen is echter veel hulpelozer en kwetsbaarder dan een groep samen. Wat dat betreft werden onze zorgen eigenlijk nog groter.

Het is wrang dat we het slechte nieuws eerst te weten kwamen via het internet; er zou een lijk gevonden zijn. Even later werd dit ook officieel bevestigd. Nog een tijdje later kregen we te horen dat het om Graham ging. De juiste tijdlijn van de gebeurtenissen die namiddag weet ik niet meer juist, maar het was alleszins goed om met z'n allen samen te zijn in te hut en elkaar te steunen. Er werd een grote avondmaaltijd gekookt in afwachting van de terugkeer van de vijf geredde wandelaars, en Grahams favoriete whisky werd aangekocht om er achteraf een toost mee uit te brengen.

Rond 17:00 werden de vijf teruggebracht tot bij onze hut, nadat zij politieverklaringen hadden gegeven en medisch onderzocht waren. De vijf waren volledig ongedeerd met uitzondering van E. die een beetje frostnip (de eerste graad van bevriezing) had aan zijn tenen. We hadden gedacht dat zij zich wel zouden willen terugtrekken en slapen. In werkelijkheid waren ze echter blij om terug in ons gezelschap te zijn en om hun verhaal te kunnen doen. Zo kregen we al snel veel details te horen over wat er juist gebeurd was.

Nadat de groep N. verloren had, probeerden de zes onder leiding van Graham opnieuw hun weg te vervolgen naar het skicentrum. Ik weet uit eigen ervaring dat Graham een uitstekende navigator is, maar mogelijk heeft de sterke wind hem ongemerkt uit de juiste kompasrichting geblazen. In ieder geval zakte Graham, net als N. door een sneeuw-cornice. Graham was niet zo gelukkig als N.. De lijkschouwing zou later aantonen dat Graham een zware slag in het hoofd gekregen had en ook zware verwondingen in de borst had opgelopen. Hij was waarschijnlijk onmiddellijk bewusteloos en zou zijn val hooguit een paar minuten overleefd hebben. De rest van de groep was nu nog met vijf, zonder gsm-ontvangst en in een steeds meer precaire positie. In tegenstelling tot wat sommige media schreven, had de groep nog wel een kaart op zak. De drie kompassen van de groep waren echter allemaal verloren gegaan. N. had één kompas in de hand toen hij viel. Graham had een kompas in zijn rugzak maar had door stom toeval ook E.'s kompas aangenomen om te navigeren. In whiteout condities en met invallende duisternis is een kaart bijna nutteloos zonder een kompas. Bovendien had Graham ook het group shelter op zak. Zo had de groep niet alleen het meest ervaren lid, maar ook enkele essentiële survival-middelen verloren. Uiteindelijk lukte het de vijf om van het plateau af te dalen en zo uit het ergste van de storm te komen. Dit lukte hen echter enkel in de richting van Loch Avon, aan de andere kant van de berg als het skicentrum. Zonder shelter besloten de vijf om de hele nacht lang in beweging te blijven. Ze tekenden pijlen en schreven de letters "LUUHC" in de sneeuw naast hun voetsporen om eventuele redders op het juiste spoor te brengen. Rusten deden ze al zittend op hun pickels. Als ze dan onbedoeld in slaap vielen, vielen ze van hun pickel en werden zo meteen terug wakker. Gedurende het grootste deel van de nacht volgden ze een riviertje. (Een fantastische krachttoer; ik heb het grootste respect voor de vijf voor hoe zij zich door de nacht gewerkt hebben.) Zo bevonden ze zich de volgende ochtend een eindje buiten het gebied waar de zoekactie zich aan het concentreren was. Om een gegeven moment in de voormiddag kreeg A. eindelijk opnieuw ontvangst op zijn gsm. Met enige moeite kon de groep uiteindelijk een helikopter tot bij hen leiden. Die bracht hen terug naar de bewoonde wereld.

Op dinsdag zorgde Leeds University Union voor een bus die ons allemaal terug naar Leeds bracht. De Union heeft ons uitstekend gesteund en afgeschermd van de pers. Zij hadden de club gemakkelijk kunnen lamleggen door plots overdreven veiligheidsmaatregelen op te leggen, maar in plaats daarvan hebben ze ons volop gesteund om ons te herpakken als club.

Het contact dat we hebben gehad met de familie van Graham, was tegelijk hartverscheurend en hartverwarmend. In een mooi eerbetoon in de plaatselijke krant schrijft moeder Elaine:

He was well loved and well regarded, the hiking society was like his second family, they’ve all been calling him the man of the hills.

Een ander citaat van broer Ashley mag ook in de verf gezet worden:

If he could have chosen someone to die on that mountain, he’d have wanted it to be him – he would have been absolutely in pieces to lose someone else.

Dat kan ik alleen maar volop beamen.

Graham werkte als geluids-, licht- en computertechnicus in een performing arts school, die ook goed vertegenwoordigd was bij de begrafenis. Het was pakkend om te zien hoe'n grote impact hij ook had op de leerlingen in die school. Volgende week ga ik met een aantal andere hikers een schoolvoorstelling van de musical "We Will Rock You" bijwonen, waaraan Graham meewerkte voor zijn dood.

De Hiking Club zelf was op de begrafenis aanwezig met een zeventigtal leden van vroeger en nu. Op aanvraag van de familie waren we allemaal in hiking-uitrusting gekleed. De inzameling van de dienst was ten voordele van onze club; een pakkend gebaar van de familie. Zelf gaan we in april een gesponsorde wandeling organiseren ten voordele van het Cairngorms Mountain Rescue Team. Iedereen in de club, in het bijzonder de vijf, is vol lof over de zorg die ze van de reddingsteams hebben gekregen. Mountain Rescue is een speciale roeping, wiens fantastische vrijwilligers alle steun verdienen. In deze context citeer ik graag een artikel dan kort na ons ongeval in het Schotse magazine Holyrood verscheen. Het is geschreven door Shona Main, die in 1995 haar broer Neil en diens vriend Mark verloor in een klimongeval:

It was a simple slip by Mark that pulled them both off the gully. After their death, their friend from Kinloss MRT – who had the terrible job of taking them off the hill - returned Neil’s camera and the photos of the climb. These were photos of their last minutes. We could see them. They were having the time of their lives. To me, the laughter and these photographs explain away our loss. As the friend of those lost at Glencoe stated: "When they died they were with the people they loved, doing what they loved." Climbing mountains isn’t about death, it’s about living life. This love and enthusiasm for the hills is what underpins the democracy of our mountain rescue service. As my dad used to say, the hills are free. And if you take time to learn about them and can set out prepared for what might happen, the joy and beauty of them is all yours. It is from this love comes the wish for others to have it and the want to be there for others should they run into trouble.

Eens de plannen voor onze gesponsorde wandeling vast liggen, zal ik hier zeker doorgeven hoe je ons kunt sponsoren en zo de Schotse bergredding steunen.

Reflecties

Het abnormaal grote aantal dodelijke ongevallen in de Schotse bergen deze winter, heeft voor extra media-aandacht en ook enig onbegrip gezorgd. Waarom gaan we überhaupt in de bergen wandelen als het weer slecht is, of als er lawinegevaar is? Enkele idiote stemmen hebben zelfs opgeroepen om bij lawinegevaar de toegang tot de bergen "af te sluiten". Gelukkig heeft de gemeenschap van wandelaars en bergbeklimmers krachtig hiertegen gereageerd. Verschillende bloggers hebben erg eloquent de vrijheid van de bergen verdedigd. Lees bevoorbeeld "Debunking The Mountain Safety Myths" en "Mountain Accidents and Media Sensationalism - An Expert's View".

Het is belangrijk om op te merken dat weer en lawinegevaar geen zwart-wit-zaak is, zeker in Schotland. Ondanks uitstekende diensten zoals MWIS is het weer in Schotland, en in het bijzonder in de bergen, erg veranderlijk en moeilijk te voorspellen. Een dag die begint met slecht weer, eindigt vaak met schitterende zonneschijn in de namiddag. Als je je laat afschrikken door een beetje slecht weer 's ochtends, dan riskeer je de beste dagen te missen. Even vaak lijkt het een prachtige dag te worden, maar wordt je halverwege op de berg verrast door een storm. Het is dus een kwestie van steeds voorbereid te zijn op alle omstandigheden, en om de moed te hebben voor een beslissing om terug te keren als het echt te slecht wordt.

Voor lawinegevaar geeft de sportscotland Avalanche Information Service een goede algemene indicator, maar het is belangrijk te beseffen dat lawinegevaar heel sterke lokale verschillen heeft, van berg tot berg, en nog veel meer naargelang op welke flank van de berg je je bevindt. Correct het lawinegevaar inschatten kan je alleen maar door je werkelijk op dezelfde berg te bevinden. Teveel schrik voor lawinerisico zal je opnieuw de beste dagen van de Schotse winter doen missen. Wel is het essentieel om de kennis te hebben om het gevaar voortdurend in te schatten en eventueel je plannen eraan aan te passen. Dit tweedelig artikel up UKClimbing en deze quiz van het Glenmore Lodge trainingscentrum zijn uitstekende beginpunten om meer te leren over lawines. Ook kan een link naar de New York Times-reportage "Snow Fall: The Avalanche at Tunnel Creek" hier niet ontbreken. Dit gaat over lawines vanuit het perspectief van skiërs, die door de verschillende aard van hun activiteit een ietwat andere relatie hebben tot lawines dan bergwandelaars. Toch is het een uiterst interessante en beklijvende reportage. Als je een tweetal uurtjes vrije tijd heb, lees dan zeker de hele reportage. Bovendien is het een van de knapste staaltjes van webdesign die ik ooit gezien heb.

Terug naar Schotland. In 2011 (over 2012 zijn er nog geen cijfers) waren Schotse Mountain Rescue Teams betrokken bij 52 dodelijke slachtoffers. Echter, slechts 21 daarvan vielen werkelijk bij incidenten in de bergen. Mountain Rescue helpt namelijk ook de politie met het zoeken naar vermiste personen in meer stedelijke gebieden, ze helpen de brandweer bij overstromingen of wanneer een auto crasht in een moeilijk toegankelijke berm, enz.

In de eerste twee maanden van 2013 zijn er, voor zover ik weet, reeds tien dodelijke slachtoffers gevallen in de bergen van Schotland. Dat lijkt een dramatische stijging, maar het is belangrijk op te merken dat zeven van de tien slachtoffers stierven in twee verschillende lawines, op Bidean Nam Bian in Glencoe op 19 januari en  in de Chalamain Gap in de Cairngorms op 14 februari. Lawinerisico kan in zekere mate ingeschat worden, maar toch blijven lawines inherent onvoorspelbaar. Aldus is de abnormaal zware tol door lawines in de afgelopen maanden niet meer dan een tragisch toeval. De andere drie slachtoffers vielen in twee klimongevallen op Ben Nevis, en dus Graham, die viel na verkeerd gelopen navigatie als gevolg van ongezien slechte weersomstandigheden.

Er zijn zeker lessen te trekken uit ons tragische ongeval. Dat een sterke wind in whiteout-condities je ongemerkt uit de goede richting kan blazen bij het wandelen op kompas, is iets wat meer in de verf gezet moet worden tijdens navigatielessen en in handboeken. Meer kompassen zou de lijdenstocht van de vijf waarschijnlijk aanzienlijk ingekort hebben. Niemand in de groep was geregistreerd voor de emergencySMS dienst, die de communicatieproblemen met de hulpdiensten had kunnen verhelpen. (In Nederland is een gelijkaardige dienst aan een testproject bezig. In België zijn er nog slechts plannen. Ook is het niet duidelijk of een zo'n dienst beschikbaar zal zijn voor niet-gehandicapten, zoals in het Verenigd Koninkrijk.) Ook is het belangrijk te onthouden dat navigatie niet iets is voor de leiders om voor zich te houden, maar dat het belangrijk om iedereen in de groep erbij te betrekken en hen de nodige vaardigheden aan te leren. Graham heeft wat dat betreft altijd het goede voorbeeld gegeven.

Niets hiervan had echter rechtstreeks de dood van Graham kunnen voorkomen. De groep had kunnen terugkeren voor ze aan de beklimming van de Fiacaill Ridge begonnen, maar op dat moment was er geen reden om abnormaal slechte weersomstandigheden op het plateau te verwachten. Daar bevond de groep zich plots op de meest precaire plek in de slechtst mogelijke weersomstandigheden. Helaas heeft dat tot een dodelijk ongeval geleid.

Wie in de bergen wilt wandelen heeft altijd met zekere risico's te maken. Dat is geen slechte zaak. De beste dingen in het leven zijn meestal met bepaalde risico's verbonden. Het is de kunst om die risico's te kunnen inschatten en je ertegen te wapenen door de juiste kennis en uitrusting mee te brengen. De ervaring wij opdoen in de bergen, helpt ons met het omgaan met risico's, niet alleen tijdens toekomstige wandelingen, maar ook meer algemeen in de rest van het leven. Verder ben ik er nog steeds van overtuigd dat het gevaarlijke deel van onze uitstappen de rit in de minibus is, niet de bergwandelingen zelf. Maar verkeersongevallen weten zich beter in de statistieken te verbergen dan de meer mediagenieke ongelukken in de bergen.

Ook al zijn we nu erg hard met de gevaren de van de Schotse winter geconfronteerd, we mogen niet vergeten waarom we überhaupt zo graag de bergen in trekken. Een bergbeklimmer die vorige maand met enkele vrienden een lawine in de Cairngorms overleefde, concludeert zijn verhaal met:

I kept apologising but no one chastised us which I thank you all for; are we stupid? Arrogant? Wreckless? I cannot answer this, but I do know we were living and not getting fat on coke and pizza; playing some spotty game on a computer!

Mijn conclusie steel ik van Een blogger die vorige week schreef:

Twenty-one deaths in the Scottish mountains in one year is awful - but bear in mind that in the same year there were 6.5 million participation days, when all those people went to the hills, got themselves a little bit fitter, cleared their mind of all the rubbish our over sanitised society has thrown at them, and came home refreshed and rejuvenated by the natural world. We have to put these very sad and unfortunate accidents into perspective. The vast, vast majority of hillwalkers, climbers and scramblers get untold joy from the hills. Long may that continue, in both summer and winter.

Moving on

Het was geen gemakkelijke beslissing om door te gaan met de tweede wintertrip van de Hiking Club, slechts twee weken na de tragedie van de Cairngorms. Alsof de weergoden begrepen hadden dat we nood hadden aan een zorgeloos en genietbaar weekend, werden we gezegend met drie dagen van uitzonderlijk stabiel en helder weer. Dezelfde Schotse bergen die ons deden treuren om het verlies van een vriend, zorgden nu opnieuw voor een brede lach op ieders gezicht.

Op vrijdag bezocht ik de immense kliffen van Coire Ardair en Creag Meagaidh. De North Ridge van Stob Ban op zaterdag werd mijn favoriete winterwandeling ooit: een combinatie van een pittige scramble in de beklimming met sneeuw en ijs in perfecte conditie, fantastisch heldere uitzichten, twee goed gehumeurde wandelgenoten, en ook nog enkele avonturen met een boulder en in het bos tijdens de afdaling. Op zondag tenslotte beklom ik Beinn Sgulaird; de routebeschrijving beloofde dat de top op een heldere dag een van de beste panorama's van Schotland bood, en dat was niet gelogen.

Het is fantastisch hoe iedereen in de Hiking Club de afgelopen weken naar elkaar toe is gegroeid, elkaar heeft gesteund en positief is gebleven. Graham's persoonlijkheid is onvervangbaar, maar de club zal desondanks sterker dan ooit verder gaan. En nu moet ik terug naar mijn thesis zodat die op tijd klaar is voor de Paasuitstap naar Torridon...